De uitgebreide en geactualiseerde editie
Wereldstad Rio de Janerio is de plaats waar Ineke Holtwijk in 1989 heen verhuist om er als correspondent te wonen en te werken. Ze wordt er al snel geconfronteerd met het krankzinnige leven in Rio, de voor een Nederlander soms verwarrende denkwijze van de Brazilianen en de culturele botsingen die hieruit voortkomen. De nieuwe editie van haar boek Kannibalen in Rio, gepubliceerd in 2016 in het kader van de Olympische Spelen in Rio, bevat twee nieuwe geactualiseerde hoofdstukken over het Brazilië van nu. Ook zit het boek vol met tips over Rio: restaurants, muziek, dansplekken, nuttige apps voor je telefoon, etc. Ideaal voor iedereen die deze zomer in Rio verblijft voor de Olympische Spelen.
Het eerste waar de lezer niet omheen kan is het overweldigende karakter van Rio, met zijn enorme verkeerschaos, de tergende hitte, de corruptie, het geweld en de politieke incompetentie. Als Nederlandse vrouw redt Ineke het alleen dankzij een netwerk van onbekende bekenden die haar onder andere aan een woning helpen. In Rio bestaat alles uit relaties, en zonder functioneert er niets. Wil je een rekening openen, dan maak je eerst een praatje met de bankmedewerker en laat je zien dat je interesse in iemand hebt. Er is altijd een onophoudelijke honger naar contacten en nieuwsgierigheid naar elkaar. Voor de Nederlander een té intiem samenzijn.
Tijd en efficiëntie zijn hele rekbare begrippen in Rio. Als het regent, verwacht niemand dat je bij een afspraak komt opdagen (je hoeft zelfs niet af te zeggen). Je komt gewoon niet, of pas na de regen. De cultuur van de aanpassing heet dit. Wij Nederlanders willen de natuur domineren, Brazilianen passen hun dagelijkse ritme aan de natuur aan.
Ook in de liefde en de relatie tussen man en vrouw accepteren Brazilianen de ‘natuur’, zoals Gabriel, een kennis van Ineke, zo mooi verbeeldt. Verhoudingen zijn heel normaal, alleen vertel je het gewoon niet aan je partner. Begeerte is een bewijs van levenslust. Wie niet toegeeft aan zijn gevoelens, leeft het leven niet. Men is vrij open over seksualiteit en ‘overtredingen’ worden vaak als positief gezien. En een vrouw die niet bekeken of begeerd wordt, dient bij zichzelf te rade te gaan, doet ze wel haar best er goed uit te zien? En een man die niet omkijkt of avances maakt, is geen man.
En natuurlijk kan het Carnaval niet ontbreken in het boek, want Rio zou Rio niet zijn zonder deze wereldberoemde en kleurige happening. Ineke wil eraan mee doen en gaat op zoek naar de juiste sambaschool. De zoektocht wordt een doolhof waar ze niet uitkomt. Een groot deel van de verenigingen hebben nauwe banden met de onderwereld en vallen hierom af. Ineke laat de duistere kant van het Carnaval zien. En hoe dichterbij de datum van het Carnaval komt, hoe meer haar zoektocht een gekkenhuis wordt, wat al op zichzelf een ervaring bleek om nooit te vergeten.
Andere onderwerpen die aan bod komen is de liefde voor soaps en voetbal, de fascinatie voor travestieten, het werk in de mijnbouw en een trip naar Bahia, de deelstaat die de meest Afrikaanse kant van Brazilië toont. De nieuwe hoofdstukken gaan in op de recente politieke ontwikkelingen en corruptieschandalen. En de euforie die Brazilië ervoer toen bekend werd dat ze de Olympische Spelen mocht organiseren en hoe die euforie omsloeg in weerstand en protesten van het volk. Kannibalen in Rio biedt een treffend en breed beeld van Brazilië en Rio en voert de lezer mee in Ineke’s avonturen in dit fascinerende land.
Ineke Holtwijk, Kannibalen in Rio, Uitgeverij Balans, Amsterdam, 2016, ISBN 9789460031106, 327 pag., € 15,00
