Het is 1927, het tijdperk van de stomme film. MGM Film Studios brengt London after Midnight uit, de eerste Amerikaanse horrormovie ooit. De speelfilm, geregisseerd door Tod Browning en met de legendarische acteur Lon Chaney in de hoofdrol, maakt een verpletterende indruk op het publiek. Gezegd wordt dat de film een jongeman inspireerde tot moord op zijn vriendin, gevolgd door een zelfmoordpoging.
De film staat centraal in Londen na middernacht, debuutroman van de Mexicaanse auteur Augusto Cruz (1971). Als elfjarig jochie ziet hoofdpersoon Forrest Ackerman de film, een keerpunt in zijn leven. Vanaf dan raakt hij geobsedeerd door film. Ackerman is gebaseerd op een bestaand en gelijknamige persoon, die leefde van 1916 tot 2008. Naar verluidt is de term science fiction van hem afkomstig.
Eind jarig zestig raakt London after Midnight zoek. Naarmate meer mensen – tevergeefs – de film proberen te vinden, groeit de mythe erom heen. Cruz rolt een mooi verhaal uit. Ackerman huurt de pensioneerde FBI-agent McKenzie in om de enige bekende overgebleven kopie te vinden. Het is een race tegen de klok, want er zijn kapers op de kust en bij de 91-jarige Ackerman spelen de eerste tekenen van Alzheimer op.
De zoektocht speelt zich af in de Verenigde Staten en Mexico. Op het moment dat McKenzie oversteekt naar de zuiderbuur, belanden lezers letterlijk en figuurlijk in een andere wereld. McKenzie bevindt zich in een mysterieus bos, waar de grens tussen werkelijkheid en fantasie vervaagt. Cruz crëert een surrealistische, bijna magisch-realistische sfeer.
Op zijn speurtocht raakt McKenzie verstrikt in het aura dat om de film heen hangt. De film lijkt vervloekt, door de geschiedenis heen. Carrières van acteurs die eraan meewerken, raken in het slop en bioscopen branden af. Mensen die de film zoeken, treft onheil. Is McKenzies lot ook bezegeld?
Minder dan 20 procent van de stomme films is bewaard gebleven. Acteercarrières blijken net zo vluchtig als de gevoelige en brandbare nitraatbanden waar de films op staan. Bij de intrede van geluidsfilm verliezen veel acteurs hun baan, omdat hun stem niet voldoet. Met zijn verhaal werpt Cruz de vraag op wat meer voldoening geeft. Het bezitten ván of het zoeken náár iets waar je hevig naar verlangt? Zal het zijn charme verliezen als het eenmaal is gevonden? Ackerman en andere personages zoeken koortsachtig, om te bezitten of juist kwijt te maken. Want een onopgelost mysterie blijft de menselijke geest prikkelen.
McKenzie is een aansprekend personage. Ooit was hij de vertrouwensman van J. Edgar Hoover, de roemruchte oprichter van de FBI die niets en niemand vertrouwde. Cruz maakt ook een origineel uitstapje, door Lee Harvey Oswald op natuurlijke in het verhaal te weven, de man die verantwoordelijk wordt gehouden voor de moord op John F. Kennedy.
Meridiaan Uitgevers is relatief nieuw aan het uitgeversfront en heeft met Londen na middernacht een mooi boek uitgekozen. ‘Venster op de wereld’ noemt de uitgever de romans, en dat is het precies.
Londen na middernacht, dat in 2012 in Mexico verscheen, is een geslaagde combinatie tussen een politieroman en een film, de twee grote passies van Cruz, die studeerde voor scenarioschrijver. Het boek ademt film en vertelt tegelijkertijd een spannend verhaal. Cruz doet dat met een eigen toon, stem en stijl.
Met fantasie en veel liefde heeft Cruz een origineel verhaal geschreven, een hommage aan film én literatuur. In zijn woonplaats Tampico, Mexico, runt hij een bakkerij met zijn broer. Inmiddels is hij begonnen aan een nieuw project: vampirisme in de film.
Augusto Cruz, Londen na middernacht, Meridiaan Uitgevers, 2014, Amsterdam, ISBN 9789048822379, 335 pag., €19,95, vertaling: Elvira Veenings
Lees ook ons interview met de auteur.
