Recensies boeken

Slagschaduwen. Erfenis van een koloniaal verleden

26 september 2011

Federico Besamusca

Sinds kort is aan het aanbod van boeken over Curaçao de bundel Slagschaduwen. Erfenis van een koloniaal verleden van publiciste en journaliste Colet van der Ven toegevoegd. Omdat de eilandelijke historie vooral is beschreven door blanke wetenschappers zoals Hoetink, Hartog en Krafft, wil Van Dongen een andere geluid laten horen, dat van de Curaçaoënaar zelf. Ze heeft een groep informanten, een dwarsdoorsnede van de Curaçaose maatschappij, uitgenodigd om hun visie te geven over hoe slavernij en het koloniale verleden doorwerken in het heden.

Het boek begint met een historisch deel, waarin de auteur het verleden van het eiland lardeert met uitspraken van de informanten over bepaalde gebeurtenissen of fenomenen. In het tweede deel worden zes thema’s besproken, waaronder religie, etniciteit en opvoeding. Naarmate het tweede deel vordert, verdwijnt de interviewster uit beeld en resten slechts naakte uitspraken van de informanten. Zonde, want zonder duiding lijken hun uitspraken losse flodders. De hamvraag is echter hoe representatief die dwarsdoorsnee van de Curaçaose bevolking is. De informanten bestaan – op twee scholieren na – uit prominenten uit de politiek, cultuur, media en kunst. Aan het woord komen onder anderen: wereldberoemd architect Carlos Weeber, voormalig politicus Carel de Haseth, schrijver Frank Martinus Arion en journaliste Jefka Alberto. Ze praten vooral over de slavernij en de huidige maatschappij. Maar de bevolking uit achtergestelde buurten als Brievengat en Seru Fortuna komt niet aan het woord en dat is jammer.

Enerzijds leveren de antwoorden van de ‘landskinderen’ inzichten op over de complexiteit van de Curaçaose samenleving. Wat dit boek bijvoorbeeld goed aantoont, is dat de slavernij niet ophield op 1 juli 1863. Op indringende wijze vertellen de informanten over hoe na de emancipatie de rooms-katholieke kerk en vervolgens de Shell een groot deel van de gekleurde bevolking bewust onwetend en maatschappelijk buitenspel hield. De uitspraken van de heer Wawoe, oud-directeur van de Shell, onderstrepen dat nog eens.

Anderzijds gaat het doordrammen over de slavernij, vooropgesteld dat het een verschrikkelijk, mensonterend fenomeen is, op den duur vervelen. Het wordt zelfs even hilarisch wanneer de Curaçaose populist en politiek leider van Pueblo Soberano Helmin Wiels aan het woord komt. “Veel Curaçaoënaars zijn te zwaar. Dat komt door het verleden, toen werden de slaven vetgemest als geiten. Hoe zwaarder de slaaf, hoe meer hij opbracht. Dat heeft geleid tot de huidige opvatting dat dik zijn okay is.

”Afgezien van de genoemde minpunten is het een prettig leesbaar boek. Het is niet diepgravend, maar levert een aantal kostelijke citaten op. Jammer dat het beeldmateriaal niet is voorzien van onderschriften. De foto’s kunnen nu uit een willekeurig Caribisch land komen. Liefhebbers van de Nederlandse Cariben zijn wellicht  bekend met De Curaçaose Samenleving van Römer en Curaçao en Curaçaoënaars van Allen, Heijes en Marcha . Slagschaduwen zou bij bestudering van de genoemde titels als aanvullend materiaal kunnen dienen.

Colet van der Ven, Slagschaduwen. Erfenis van een koloniaal verleden, KIT Publishers, Amsterdam, 2011, ISBN 9789460221361, 159 pag., €24,50

Gerelateerde berichten

De wilde vaart. Op zoek naar de veerkracht van Suriname

De wilde vaart. Op zoek naar de veerkracht van Suriname

Het plantageproject waar je spaargeld in zit gaat failliet, de boot waarmee je toeristentrips uitvoert zinkt. Wat doe je dan? Van de nood een deugd maken, dat is de aanpak van de Surinaams-Nederlandse Tessa Leuwsha (1967) en haar Surinaamse partner Sirano Zalman. Samen varen ze het binnenland in met een oude garnalenboot, het avontuur tegemoet. Hun ervaringen tekent Leuwsha op in De wilde vaart. Op zoek naar de veerkracht van Suriname.

Lees meer
Jaguar

Jaguar

In zijn debuutroman Jaguar vertelt de Colombiaanse schrijver Santiago Wills de bloedige recente geschiedenis van zijn land aan de hand van het levensverhaal van de paramilitaire commandant Martín Pardo en zijn half tamme jaguar Ronco.

Lees meer
De vlaktes

De vlaktes

De vlaktes van de Argentijnse schrijver Federico Falco (1977) behoorde in 2020 tot de finalisten voor de Spaanse Premio Herralde de Novela en is nu in het Nederlands vertaald. Een boek over rouw en verlies, die de verteller de stad doen ontvluchten en terugkeren naar het landschap van zijn jeugd, de uitgestrekte pampa. In de stilte kijkt hij terug op de breuk met zijn geliefde. De moestuin en zijn herinneringen helpen hem zich opnieuw te hechten, aan de eindeloze vlaktes om hem heen.

Lees meer
agsdix-null

Politiek & Maatschappij

agsdix-null

Kunst & Cultuur

agsdix-null

Vrije tijd & Toerisme

agsdix-null

Economie & Ondernemen

agsdix-null

Milieu en Natuur

agsdix-null

Onderzoek & Wetenschap

Blijf op de hoogte

Adverteren op onze website?

Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.

Ontvang onze nieuwsbrief

Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.

Volg ons op social media

Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.

Share This