Recensies boeken

The FARC. The Longest Insurgency

20 april 2011

Eind februari kondigde de FARC via een bericht op haar website aan dat ze geen mensen meer gijzelt voor geld. Verder is ze voornemens om tien soldaten en politiemannen vrij te laten, van wie sommigen al dertien jaar ontvoerd zijn. Het is een opmerkelijke stap en een suggestie die Garry Leech ook in The FARC. The Longest Insurgency doet. Hij heeft het dan over de kans op vrede en het terugwinnen van enige sympathie, die de Colombiaanse guerrillabeweging grotendeels allang verloren is.

Leech is een Amerikaanse journalist die al jaren in Colombia werkzaam is en als een van de weinigen ook het land intrekt. Eerder publiceerde hij Beyond Bogotá. Diary of a Drug War Journalist in Colombia. Leeches boek behoort tot de Rebels series van uitgeverij Zed Books, waarin bewegingen als de Zapatistas, al-Qaeda en de Tamil-tijgers in breder perspectief worden geplaatst. In dit deel over de FARC schetst Leech een gedegen historische context en gaat in op de oorzaken waarom ’s werelds langst vechtende guerrillabeweging  – bijna vijftig jaar – niet wint, maar ook niet verslagen is. Dit boek moet de propaganda overstijgen, die zo vaak de discussie in de media beheerst.
Leech legt de rol van de Verenigde Staten in Colombia bloot (opdringen van war on drugs, trainen van soldaten) en de belangen die zijn land heeft (olie). Ook maakt hij aannemelijk dat de FARC geen terroristisch drugskartel is, zoals de Amerikaanse en Colombiaanse regering de wereld graag willen doen geloven. De Colombiaanse regering stelt ook dat er geen burgeroorlog is. Logisch, legt Leech uit, want door deze semantiek ontneemt ze de FARC de status van oorlogvoerende partij, en is het in haar ogen simpelweg een groep terroristen en hoeft Colombia zich niet aan de conventies van Genève te houden.

Paramilitairen

Overigens is er ook genoeg kritiek te lezen op de FARC: zo heeft de guerrillagroep in het verleden  verzuimd om een verbond te sluiten met vakbonden en studenten en bleef ze geïsoleerd op het platteland.  Verder begaan de leden misdaden tegen de menselijkheid, maken ze gebruik van kindsoldaten en zijn ze hun ideologie verloren. De steun van het grootste deel van de bevolking hebben ze al lang verspeeld. Leech houdt zich echter bij de feiten en geeft bovendien een kader. Hij vergelijkt misdaden van de FARC bijvoorbeeld kwantitatief met die van de paramilitairen of het staatsleger.
Is er een politieke oplossing, vraagt Leech zich af. Een sombere analyse van het Colombiaanse probleem volgt: de elite zal nooit een echt linkse partij accepteren, denkt hij. In de jaren tachtig is de Unión Patriótica, de enige linkse partij, praktisch uitgemoord. In nog geen vijf jaar werden meer dan tweeduizend personen, inclusief twee presidentskandidaten, doodgeschoten.

Overheidsrepressie

Los van de discussie of de FARC een legitieme factor is of niet, de wortels die ten grondslag aan het conflict liggen zijn reëel, meent Leech. De enorme sociale en economische ongelijkheid maken – in combinatie met de geografie van het land – dat er voor een beweging als de FARC altijd een voedingsbodem zal zijn. De overheidsrepressie versterkt het probleem alleen maar. En als er ooit vrede bereikt wordt, wat is het perspectief voor gedemobiliseerde strijders? Kijk naar Midden-Amerika, en de moed zakt je in de schoenen.
Terug naar de actualiteit. Brazilië heeft toegezegd mee te werken aan de vrijlating van de politiemannen en soldaten, met hulp van het Internationale Rode Kruis. President Juan Manuel Santos sprak van een stap in de goede richting, maar weigert een echte dialoog aan te gaan, zolang de FARC het geweld niet afzweert. En alle mooie woorden van de FARC ten spijt vragen critici zich terecht af wat er gebeurt met de mensen die nu nog ontvoerd zijn. En luisteren alle divisies van de FARC naar deze nieuwe richtlijn? De strijd is nog niet voorbij.

Garry Leech, The FARC. The Longest Insurgency, Zed Books, London & New York, 2011, ISBN 9781848134928, 178 pag., Rebels Series.

Gerelateerde berichten

De wilde vaart. Op zoek naar de veerkracht van Suriname

De wilde vaart. Op zoek naar de veerkracht van Suriname

Het plantageproject waar je spaargeld in zit gaat failliet, de boot waarmee je toeristentrips uitvoert zinkt. Wat doe je dan? Van de nood een deugd maken, dat is de aanpak van de Surinaams-Nederlandse Tessa Leuwsha (1967) en haar Surinaamse partner Sirano Zalman. Samen varen ze het binnenland in met een oude garnalenboot, het avontuur tegemoet. Hun ervaringen tekent Leuwsha op in De wilde vaart. Op zoek naar de veerkracht van Suriname.

Lees meer
Jaguar

Jaguar

In zijn debuutroman Jaguar vertelt de Colombiaanse schrijver Santiago Wills de bloedige recente geschiedenis van zijn land aan de hand van het levensverhaal van de paramilitaire commandant Martín Pardo en zijn half tamme jaguar Ronco.

Lees meer
De vlaktes

De vlaktes

De vlaktes van de Argentijnse schrijver Federico Falco (1977) behoorde in 2020 tot de finalisten voor de Spaanse Premio Herralde de Novela en is nu in het Nederlands vertaald. Een boek over rouw en verlies, die de verteller de stad doen ontvluchten en terugkeren naar het landschap van zijn jeugd, de uitgestrekte pampa. In de stilte kijkt hij terug op de breuk met zijn geliefde. De moestuin en zijn herinneringen helpen hem zich opnieuw te hechten, aan de eindeloze vlaktes om hem heen.

Lees meer
agsdix-null

Politiek & Maatschappij

agsdix-null

Kunst & Cultuur

agsdix-null

Vrije tijd & Toerisme

agsdix-null

Economie & Ondernemen

agsdix-null

Milieu en Natuur

agsdix-null

Onderzoek & Wetenschap

Blijf op de hoogte

Adverteren op onze website?

Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.

Ontvang onze nieuwsbrief

Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.

Volg ons op social media

Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.

Share This