Politiek & Maatschappij
Basisgegevens Guatemala

In dit artikel bieden we u een overzichtelijk schema aan met een aantal basisgegevens over Guatemala, bijvoorbeeld over bevolking, samenleving en economie.
Oppervlakte |
109.000 km-2 (ruim 2,5 keer Nederland). Hoogste berg: Vulkaan Tajamulco (4220 meter), hoogste punt van Midden-Amerika zonder Mexico. |
Inwoners
|
Ongeveer 16,5 miljoen. Ruim helft woont in zuidelijk deel van het land (een kwart van oppervlak). Volkrijkste land in Midden-Amerika zonder Mexico. Jongste bevolking van Latijns Amerika: 56 pct is 0-24 jaar, 34 pct 25-54 jaar en 10 pct 55 of ouder. |
Levensverwachting |
72,1 jaar (gemiddelde Latijns Amerika en Cariben 75,2). |
Hoofdstad |
Guatemala Stad, ruim 3 miljoen inwoners. Grootste stad van Midden-Amerika zonder Mexico. |
Bevolking in steden |
51 procent. Laagste van Latijns Amerika en Cariben, ondanks forse trek naar de steden. |
Bevolkingsgroei |
2,1 procent, helft van gemiddelde van LA en Cariben (1,1) procent. Snelst groeiende bevolking van continent. Afgelopen kwart eeuw bevolking verdubbeld. Groeit voorlopig nog flink door (ook bij afnemend kindertal per vrouw) door grote aantal vrouwen in vruchtbare leeftijd. |
Kinderen per vrouw |
Gemiddeld 3,3, hoogste van Latijns Amerika. |
Etniciteit |
Mestizo (Ladinos): 60 procent, Inheems (Indígena): 40 procent, bestaande uit Mayas (grootste groep met 22 verschillende talen), Garífunas en Xinca. Een van de hoogste percentages inheemsen –Bolivia iets hoger – in Latijns Amerika) |
Talen |
Spaans 69 procent, Mayatalen 31 procent. |
Godsdienst |
Merendeel van de bevolking is christelijk, verdeeld in Rooms-Katholiek en Protestant. Beide ongeveer evenveel aanhangers, maar percentage Rooms-Katholieken neemt af en Protestanten (vooral Evangelisch, Pinksterkerken) groeit snel. Ook aanhang Mormonen neemt toe. Weinig landen in Latijns Amerika hebben zoveel Protestanten. De oude inheemse Mayareligie heeft veel rooms-katholieke elementen in zich opgenomen en wordt vooral in de hooglanden nog veel beleden. |
Alfabeten |
79 pct (LA-gemiddelde 93 pct). Na Haïti het laagste van LA en Cariben. |
Omvang BNP |
138 miljard US-dollar (2017). |
BNP per hoofd (koopkrachtdollars, PPP) |
8100 (ongeveer helft van gemiddelde LA en Cariben). In LA allen Bolivia, Nicaragua en Honduras lager. |
Economische groei |
2009-2016: gemiddeld 3,2 procent per jaar. Boven LA-gemiddelde en iets boven gemiddelde van Midden-Amerika.. |
Export |
2017: 10,5 miljard US-dollar. Suiker, koffie, petroleum, kleding, bananen, fruit, groente, kardemom, foelie, nootmuskaat, edelstenen, edele metalen, elektriciteit, fabrieksproducten: Naar: Verenigde Staten (33,8 pct), El Salvador (11,1), Honduras (8,8), Nicaragua (5,1), Mexico (4,7). Voor kardemom is Guatemala het belangrijkste exportland ter wereld, voor zo’n 300 miljoen dollar per jaar. |
Import |
2017: 17,5 miljard US-dollar. Brandstoffen, machines, transportmiddelen, bouwmaterialen, graan, kunstmest, elektriciteit, mijnproducten, chemische producten, plastic materialen en producten. Uit: Verenigde Staten (39,8 pct.), China (10,7), Mexico (10,7), El Salvador (5,3). Dus veel meer import uit dan export naar industrielanden (VS, Mexico, China). |
Beroepsbevolking |
Landbouw 31 pct, Industrie 13 pct, Diensten 56 pct. Landbouw met Honduras en Nicaragua hoogste van LA (LA-gemiddelde 15 pct.) |
Inkomensongelijkheid |
Ginicoëfficiënt 53 (iets ongelijker dan LA gemiddelde). Op negen landen na de grootste ongelijkheid van totaal 136 landen in hele wereld. In LA alleen Haïti slechter. |
Bevolking onder armoedegrens |
59 pct. (LA-gemiddelde 28 pct) (2014). In LA alleen Honduras slechter. |
Ondervoede kinderen |
46,5 procent, hoogste van LA en Cariben (gemiddeld 13 pct.) |
Veiligheid |
31 moorden per 100.000 inwoners per jaar (Nederland ongeveer 1). In Honduras, El Salvador en Venezuela veel hoger, in Brazilië, Mexico, Colombia en veel Caribische eilanden ongeveer even hoog, in rest LA lager. |
Vrouwen in parlement |
14 pct (LA-gemiddelde 28 pct.). |
Menselijke ontwikkeling |
Plaats op lijst van Verenigde Naties op basis van levensverwachting, opleiding en gemiddelde koopkracht: 125 van 188 landen. In LA alleen Honduras en Haïti lager. |
Democratie |
Plaats op Democratie-Index van Economist: 80 van 167 landen, 16 van 22 LA-Caribische-landen. Daar Honduras, Bolivia, Nicaragua, Haïti, Venezuela en Cuba lager. |
Corruptie |
Plaats op Corruptie Perceptie Index van Transparency International: 143 van 180 landen. Van LA-Caribische landen; alleen Nicaragua, Haïti en Venezuela slechter. |
Persvrijheid |
Plaats op Persvrijheidlijst van Reporters without Borders: 116 van 180 landen. In LA-Cariben Colombia, Honduras, Venezuela, Mexico en Cuba slechter. |
Oordeel over politiek stelsel |
64 procent van de bewoners vindt dat de regering vooral iets doet voor enkele machtige groepen. Dat is lager dan het LA-gemiddelde (75 procent) en veel lager dan het meeste extreme land: Brazilië (97 procent). |
Menselijk geluk |
30e plaats van 156 landen, 6e van 22 LA-Caribische landen op World Happiness Index van VN. Alleen Costa Rica, Chili, Panama, Brazilië en Argentinië beter. Opvallend vergeleken met lage plaats op meeste andere punten. |
Sport |
Guatemala is het nooit gelukt zich te kwalificeren voor het wereldkampioenschap voetbal. Wel werd het in 1967 kampioen van heel Amerika (Zuid-, Midden- en Noord-Amerika en de Cariben). Bij de Midden-Amerikaanse kampioenschappen werd het in 2001 eerste en in andere jaren vijf keer tweede. Olympische Spelen: beste prestatie in 2012 in Londen: Erick Barrondo zilveren medaille bij 20 km snelwandelen
|
Toerisme |
Volgens de Inguat (Guatemalteekse organisatie voor Toerisme) waren er in 2017 2.100.000 inkomende bezoekers, 79 procent hiervan is toerist. Meeste bezoekers uit Noord-Amerika en andere Latijns Amerikaanse landen. Dit is een groei van 11 procent ten aanzien van 2016. |
Nederlandse vertegenwoordiging |
De Nederlandse ambassade in Guatemala is in 2013 gesloten. Er is alleen nog een consul. Voor paspoort etc. moet je naar de ambassade in Costa Rica. |
Politiek/bestuur |
Volgens de grondwet is Guatemala een democratische republiek. Iedere vier jaar zijn er verkiezingen voor president en parlement. De huidige president in Jimmy Morales. Er mankeert in de praktijk veel aan de kwaliteit van de democratie. Zie Democratie, Corruptie en Persvrijheid. |
Opmerking: Over veel van bovenstaande punten geven verschillende bronnen uiteenlopende cijfers. Het gaat dus vaak om globale indicaties en niet om exact vaststaande gegevens.
Bronnen: CIA Factbook, UNDP Human Development Report 2016, Economist Democracy Index 2017, Transparency International Corruption Perception Index 2017, Reporters without Borders Press Freedom Index 2018. Latinobarómetro Informe 2017, World Happiness Report 2018 (Verenigde Naties), World Economic Situation and Prospects 2017 (Verenigde Naties), CEPAL Panorama Social de América Latina 2017, Wikipedia.
Deze bijdrage is onderdeel van de special Guatemala, najaar 2018