Inleiding Special Dominicaanse Republiek
De Dominicaanse Republiek. Veel meer dan een associatie met toerisme hebben de meeste Nederlanders niet. Toch is hier veel meer aan de hand. In de komende maand besteedt La Chispa in een Special bijzondere aandacht aan dit land, waar Columbus in 1492 voet aan wal zette en waarover over zo veel meer interessants te zeggen valt.
Europeanen denken bij de Dominicaanse Republiek vooral aan prachtige zonovergoten stranden, een vakantieland met afgescheiden toeristengebieden en een vriendelijke dienstbare bevolking die het verblijf in een resort tot een belevenis maken. Of aan muziek of dansen als de merengue. Maar een Belgische priester die na bedreigingen het land moest verlaten, sprak in 2006 in La Chispa over een heel andere wereld: “Achter de stranden heerst de slavernij”. Daar werken rechteloze arbeiders uit het arme buurland Haïti op de suikerplantages. In hun positie is afgelopen jaren nog weinig verbeterd.
Dat betekent niet dat de Dominicaanse Republiek (DR) niet in beweging is. Tussen 2010 en 2017 groeide van de 22 grootste Latijns-Amerikaanse en Caribische landen alleen in Panama de economie sneller. In 2018 behaalde de DR de hoogste groei van de hele regio en dat wordt ook voor 2019 en 2020 verwacht.
Eigenlijk begon Latijns Amerika hier. In 1492 landden Colombus en zijn metgezellen op zoek naar Indië op het eiland dat ze Hispaniola noemden, en dat tegenwoordig tussen twee landen is verdeeld: twee derde voor de Dominicaanse Republiek en een derde voor Haïti. Tussen de DR en Columbus is het nooit echt goed gekomen. Er bestaat een soort haat-liefdeverhouding, die af en toe hilarische vormen aanneemt. Dat valt te lezen in een van de bijdragen in de Special.
Verhoudingsgewijs optimistisch
De DR heeft een heel eigen geschiedenis, met een van de langst zittende en machtigste dictators (Rafael Trujillo, 1927-1961,) en is een top-toeristische bestemming, maar op veel punten is het een nogal gemiddeld Latijns-Amerikaans land. De koopkracht per hoofd van de bevolking ligt rond het continentale gemiddelde en dat geldt ook voor de inkomensongelijkheid, het deel van de bevolking onder de armoedegrens en het functioneren van de nog gebrekkige democratie. Maar op veel sociale punten doet de DR het slechter dan je op grond van economische gegevens zou kunnen verwachten. Op de sociale wereldranglijst voor menselijke ontwikkeling van de Verenigde Naties (gebaseerd op levensverwachting, opleiding en koopkracht) staat het vijftien plaatsen lager dan op de zuiver economische. In geen enkele ander Latijns-Amerikaans land is dat verschil zo groot. De DR doet het iets slechter dan gemiddeld bij de levensverwachting en het geboortecijfer (meestal een uiting van bestaansonzekerheid) en veel slechter bij corruptie en vooral zuigelingensterfte. De aanhoudende economische groei heeft Dominicanen wel verhoudingsgewijs optimistisch gemaakt naar de toekomst, maar op de wereldranglijst van geluk scoren van de Latijns-Amerikanen alleen de Venezolanen nog slechter. Die laatsten hebben daar ook alle reden toe.
Topspelers
De DR is in hoge mate – op traditioneel koloniale wijze – afhankelijk van de Verenigde Staten. De helft van de uitvoer (vooral primaire producten) gaat naar dat land en veertig procent van de invoer (vooral bewerkte producten) komt er vandaan. Veel mensen zijn ook in de VS hun geluk gaan beproeven. Daar wonen anderhalf miljoen mensen van Dominicaanse afkomst. Een tiende deel van het bruto nationaal product (BNP) van de DR bestaat uit geld dat ze naar hun thuisland sturen. Toerisme zorgt voor ongeveer 12 procent van het BNP en daarvan is de helft weer afkomstig van bezoekers uit de VS. Een bijzondere, maar selecte groep emigranten naar de VS vormen honkbalspelers, de topspelers van de nationale sport bij uitstek.
Dichter bij huis zijn er altijd spanningen met buurland Haïti. Dat is veel armer en scoort op vrijwel alle sociaaleconomische en politieke indicatoren veel slechter dan de DR. Alleen is het er volgens de officiële cijfers een stuk veiliger. In de DR heb je twee keer zoveel kans te worden vermoord, een reden om toeristen af te schermen van de Dominicaanse samenleving.
In deze Special proberen we een veelzijdig beeld te geven van de Dominicaanse Republiek. Zo besteden we aandacht aan het bijzondere Dominicaanse amber (barnsteen), de relatie met het land Haïti en met de Haïtianen in de DR, aan toerisme en muziek, aan de bijzondere geschiedenis met Columbus, Trujillo en vele anderen en aan de economische en politieke situatie. Er komen bijdragen over de omgang tussen bevolkingsgroepen van verschillende herkomst en huidskleur, over het Dominicaanse voedsel, de Dominicaanse gemeenschap in Nederland en andere onderwerpen.
We wensen iedereen veel leesplezier met hopelijk veel nieuwe en verrassende informatie en inzichten.
Deze bijdrage is onderdeel van de Special Dominicaanse Republiek, zomer 2019.
