Politiek & Maatschappij

Daniel Ortega zoekt internationale legitimiteit onder hoede van OAS

14 februari 2017

Auteur: Carlos Salinas

Herkozen president van Nicaragua hoopt sancties van Verenigde Staten te ontlopen

De Nicaraguaanse president Ortega wil zijn derde regeringstermijn – het resultaat van een omstreden verkiezingsproces – legitimeren. Daarvoor heeft hij de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) nodig, die hij eerder nog scherp bekritiseerde. Na een bezoek van OAS secretaris-generaal Almagro aan Nicaragua werden beide partijen het eens over samenwerking ter versterking van democratische instituties, maar het is de vraag wat daarvan terecht komt.

Daniel Ortega was een scherp criticus van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) en haar secretaris-generaal, de Uruguayaan Luis Almagro. De Nicaraguaanse regering had Almagro beschuldigd van “bemoeizuchtig gedrag” tijdens de 46e Algemene Vergadering van de OAS in de Dominicaanse Republiek in juni 2016. De ambassadeur van Nicaragua in Washington, Denis Moncada Colindres, zei toen dat “Nicaragua verwacht dat secretaris-generaal Almagro zijn onherroepelijk aftreden aankondigt in deze plenaire vergadering, om daarmee de smet en schaamte van de OAS uit te wissen”.

Staatsgreep

Zeven maanden later is de sandinistische leider echter radicaal van mening veranderd en is Ortega een verdediger geworden van de OAS en haar leider. Hij heeft Almagro gevraagd om een dialoog aan te gaan die moet leiden tot internationale legitimiteit van zijn derde opeenvolgende ambtstermijn sinds hij in 2007 opnieuw aan de macht kwam, en die het gevolg was van een uiterst omstreden verkiezingsproces.

Deze onverwachte verandering van mening van de president van Nicaragua begon in augustus 2016, toen Almagro aankondigde dat hij een rapport uit ging brengen over de politieke situatie in Nicaragua dat zou worden voorgelegd aan de lidstaten van de OAS. Kort tevoren, op 30 juli, pleegde Ortega een staatsgreep tegen het parlement door de oppositionele parlementariërs hun zetels te ontnemen en de facto een eenpartijstelsel in te stellen. Later sloot hij – door middel van een gerechtelijk bevel – de oppositie uit van deelname aan de algemene verkiezingen in november, die hij vervolgens won met zijn vrouw, de dichteres Rosario Murillo, als vice-president. Almagro had toen al zijn bezorgdheid geuit over de achteruitgang van het democratische proces in Nicaragua, een land met zes miljoen inwoners, waar president Daniel Ortega alle macht in handen heeft.

Toenadering

Toen hij vernam van het rapport dat ophanden was, liet hij zijn diplomaten in Washington toenadering zoeken tot de “bemoeizuchtige” Almagro. Beide partijen werden het eens om een dialoog aan te gaan om een uitweg te vinden uit de politieke crisis in Nicaragua en een bezoek van de secretaris-generaal aan de hoofdstad Managua te regelen. Dit bezoek vond plaats in december, te midden van felle protesten van de boerenbeweging – die zich verzet tegen de bouw van een inter-oceanisch kanaal door het land –, de vrouwenbeweging, de oppositiebeweging Breed Front voor de Democratie die een deel van de oppositie bijeenbrengt die werd uitgesloten van de verkiezingen in november, en andere oppositionele organisaties.

Almagro kwam, luisterde en vertrok zonder zich ook maar publiekelijk uit te spreken over de harde aanpak van het boerenprotest door de politie en het leger, waarbij verschillende gewonden vielen. Hij omzeilde ook de onregelmatigheden tijdens de presidentsverkiezingen op 6 november, waarbij Ortega met meer dan 70 procent van de stemmen werd gekozen, volgens de officiële cijfers van het Electorale Hof dat door Ortega wordt beheerst.

Na meer dan twee maanden geheime onderhandelingen brachten de regering van Ortega en de OAS op 20 januari een gezamenlijk rapport uit, waarin de regering belooft dat de democratische instituties in Nicaragua “versterkt” zullen worden met het tekenen van een “Memorandum van Overeenstemming” op 28 februari. Hierin zullen de “technische aspecten” worden vastgesteld van het gezamenlijke programma waar de regering van Ortega en de OAS de komende drie jaar aan zullen werken.

Schone lei

Voor de oppositie is deze overeenkomst een kwestie van “met een schone lei beginnen” na alle onrechtmatigheden die Ortega sinds 2007 heeft gepleegd, en geeft het ademruimte aan de leider om zijn verloren internationale legitimiteit te herstellen. En dat juist op een moment dat de internationale context onzeker is geworden voor de sandinistische leider, met de verkiezing van de populistische Donald Trump in de Verenigde Staten met zijn anti-immigratieretoriek, en door de terugtrekking van de oliehulp uit Venezuela. Met die hulp kon Ortega de internationale economische crisis omzeilen en een cliëntelistisch leiderschap ontwikkelen om zo het armste deel van de bevolking voor zich te winnen in een land dat volgens de Wereldbank het op een na armste is van Latijns Amerika en de Cariben.

Het valt nog te bezien in hoeverre Daniel Ortega bereid is zich neer te leggen bij hervormingen die het kiesstelsel kunnen redden dat hij zelf heeft vermorzeld. En ook hoeveel druk de OAS zal kunnen uitoefenen om deze hervormingen gerealiseerd te krijgen.

Sancties

Zeker is wel dat Ortega internationale legitimiteit nodig heeft om sancties te ontlopen zoals die afgelopen jaar werden aangekondigd door het Congres van de Verenigde Staten. Door middel van een wetsontwerp wilde het Congres beoogde leningen van internationale instellingen aan Nicaragua blokkeren, wat een doodsteek zou zijn voor de zwakke economie van het Midden-Amerikaanse land. Het wetsontwerp bleef steken in de wetgevende pijplijn, maar leden van het Congres zoals de republikein Ileana Ros-Lehtinen, drijvende kracht achter de sancties, houden de ogen gericht op het regime van Ortega.

Zeer weinigen in Nicaragua verwachten van Ortega een verstandige wending, een kentering zoals die heeft plaatsgevonden met zijn mening over de OAS en haar secretaris-generaal. Die waren eerst het doelwit van zijn vlammende toespraken en zijn nu de reddingsboei geworden voor het overleven van zijn familieregime in het kleine land dat in zijn hele geschiedenis al wordt gekweld door de wandaden van zijn machthebbers.

Vertaald uit het Spaans door Wim Hardeman

Bron: El País

Gerelateerde berichten

Democratie in Latijns-Amerika niet langer vanzelfsprekend

Democratie in Latijns-Amerika niet langer vanzelfsprekend

Afgelopen jaar is de wereld weer iets minder democratisch geworden en in Latijns-Amerika is de terugval het grootst. Dat komt met name door de scherpe daling van het democratiegehalte van een aantal Midden-Amerikaanse landen. Van het idee van twintig jaar geleden dat de democratie in Latijns-Amerika vrij stevig was verankerd, is weinig meer over. Zo blijkt uit de Democracy Index 2023.

Lees meer
Uitzending Spoorloos 1 november over geroofde Argentijnse baby’s

Uitzending Spoorloos 1 november over geroofde Argentijnse baby’s

De uitzending was woensdagavond 1 november, maar kan op Uitzending gemist worden teruggekeken. In de laatste uitzending van dit seizoen vertelt de in Nederland woonachtige Ana haar verhaal. Tien jaar geleden werd middels DNA-onderzoek vastgesteld dat zij tot de zogenaamde roofbaby’s behoort. Haar beide ouders zijn tijdens de Videla-dictatuur vermoord. Haar moeder was vijf maanden zwanger toen zij werd gearresteerd. Op één klein berichtje kort na haar arrestatie werd nooit meer iets van haar vernomen. Haar dochter Ana is geadopteerd, iets dat zij pas op 36-jarige leeftijd te horen kreeg.

Lees meer
agsdix-null

Politiek & Maatschappij

agsdix-null

Kunst & Cultuur

agsdix-null

Vrije tijd & Toerisme

agsdix-null

Economie & Ondernemen

agsdix-null

Milieu en Natuur

agsdix-null

Onderzoek & Wetenschap

Blijf op de hoogte

Adverteren op onze website?

Dat kan! Tegen een scherp tarief plaatsen wij uw advertentie.

Ontvang onze nieuwsbrief

Schrijf u in en ontvang onze digitale nieuwsbrief met een overzicht van onze nieuwe artikelen.

Volg ons op social media

Wees als eerste op de hoogte van nieuwe artikelen en deel artikelen met uw netwerk.

Share This