Het gesprek van de dag, al sinds mijn aankomst in Panama: “Blijven jullie hier als de paus komt?” “Het lukt ze nooit om de tweede terminal van Tocumen International Airport af te ronden en de metrolijn door te trekken voor zijn komst.” “Wordt de toegangsweg naar onze compound nu wel of niet afgesloten?”
Van 22 tot en met 27 januari 2019 vonden in Panama de Wereldjongerendagen plaats, hier aangeduid als JMJ, de Jornada Mundial de Juventud. Dit – mij voorheen onbekende – katholieke evenement is inmiddels uitgegroeid tot een van de grootste jongerenevenementen ter wereld. Sinds 1984 worden ze elke twee of drie jaar in een ander werelddeel gehouden. Het hoogtepunt is de aanwezigheid van de paus. Niet alleen voor de deelnemers, maar vaak ook voor de bewoners van het organiserende land.
Voor mij is dit evenement – door de schaal en de duidelijke devotie van de aanwezige jongeren – een ver-van-mijn-bed-show. Voor Panama was dit een uitgelezen kans zichzelf op de kaart te zetten. De bij het evenement betrokken pelgrims en vrijwilligers bezochten niet alleen het hoofdprogramma in Panama-Stad, maar deden ook andere plaatsen aan om het land beter te leren kennen. Ze verbleven veelal bij gastgezinnen en kwamen samen voor vieringen en ontmoetingen met de bevolking. Er was een compleet programma voor hen opgezet met muziek, dans, cultuur, sport en religie.
Koekjesverpakkingen
Veel Panamese bedrijven probeerden een graantje mee te pikken. Speciale kortingsacties, ingerichte fotostands en advertenties gericht op de bezoekers volgden elkaar in snel tempo op. Tot in de kleinste dorpjes hingen spandoeken met ‘Bienvenidos Peregrinos’ (Pelgrims welkom). Het logo van de JMJ was te zien op merchandise in de supermarkten, op koekjesverpakkingen van een sponsor en op autoruitstickers. Elke pelgrim ontving bovendien de ‘pelgrimkit’, met o.a. een T-shirt, rugtas, pet en waterfles, maar ook een gebedsbundel en een rozenkrans.
Dit evenement organiseren betekende een grote investering voor de Panamese overheid. Een investering die gepaard ging met hoge verwachtingen én met zorgen, want de hele stad moest op zijn kop. Scholen en overheidsinstanties waren verplicht de hele week dicht. Ook veel bedrijven sloten uit voorzorg enkele dagen hun deuren. Er waren voorlichtingsbijeenkomsten die niet altijd duidelijkheid boden. Vooraf ontving ik per WhatsApp oproepen om voor de zekerheid water en voedsel in te slaan. Een aantal hoofdwegen zou worden afgesloten, waardoor er werd gevreesd voor complete chaos in het verkeer. Een geschatte 500.000 bezoekers op een stad van circa anderhalf miljoen inwoners is ook geen sinecure.
Overvliegende helikopters
ik heb de afgelopen weken met verbazing én met groeiende bewondering gekeken naar alles wat met dit evenement gepaard ging. Het hele gebeuren heeft de air van een WK voetbal, maar dan zonder het bier. Hoge tribunes vol publiek, grote beeldschermen waarop elke beweging van de paus live gevolgd kon worden, dranghekken en wegafzettingen, overvliegende helikopters, politie op elke straathoek en duizenden jongeren die rondparadeerden met kleurige vlaggen en T-shirts.
Maar nu zit het erop. En voor zover ik kan beoordelen is alles vlot verlopen. Het was op straat op veel plaatsen zelfs extreem rustig, aangezien velen voor de zekerheid de stad waren ontvlucht. Wat er voor mij uitsprong? Het enthousiasme van de deelnemers. De massaliteit van het geheel. Maar ook hoe het evenement kennelijk meegaat met de tijd. Er was namelijk niet alleen een ‘Follow JC Go’! app te downloaden waarbij je net als bij Pokémon Go met GPS op zoek gaat naar in dit geval digitale katholieke figuren in de stad, er was ook een interactieve 3D Experience opgetuigd, Christonautas genaamd, waarbij pelgrims zich met een 3D-bril op konden ‘onderdompelen’ in verschillende bijbelse verhalen. Benieuwd waar dat naar toe gaat bij de volgende editie van de JMJ, in 2022 in Portugal!
