Sinds 2012 geeft de internationale non-gouvermentele organisatie Global Witness jaarlijks een overzicht van milieuconflicten en de slachtoffers die hierbij vallen. De cijfers over 2019 zijn schokkend. Niet eerder werden in een jaar zoveel milieuactivisten vermoord, terwijl ze vreedzaam hun huis verdedigden of opkwamen voor de natuur: 212.
Het grootste aantal activisten dat de dood vond waren Colombianen, namelijk 64. Een grote toename vergeleken met 2018, toen 25 milieuverdedigers om het leven kwamen. Latijns Amerika is sowieso al sinds jaar en dag het meest dodelijke continent waar het milieuactivisten betreft. In 2019 woonde twee derde van de dodelijke slachtoffers in Latijns Amerika. De meeste conflicten zijn gerelateerd aan de mijnbouw, terwijl de sterkste stijging plaats vond rond houtkap.
Het rapport toont ook aan dat een op de tien slachtoffers een vrouw is. Vrouwelijke milieuactivisten worden geconfronteerd met specifieke bedreigingen, zoals lastercampagnes gericht op hun persoonlijke leven, met vaak expliciet seksuele verwijzingen. Seksueel geweld is ook een tactiek die gebruikt wordt om vrouwelijke verdedigers het zwijgen op te leggen, iets waar nog maar weinig over gerapporteerd wordt. De Colombiaanse Angélica Ortíz zet zich al jaren in als verdediger van haar inheemse Wayuugemeenschappen tegen steenkoolmaatschappij Cerrejón in kwesties rond watergebruik, milieuvervuiling en gezondheidsklachten. “De bedreigingen en intimidatie zijn ernstig”, zegt ze in een interview met Reuters.
Ondanks de gewelddadige bedreigingen en de criminalisering waaraan de milieuactivisten zijn blootgesteld, hebben ze ook een aantal successen geboekt. Zo wonnen de Waorani in Ecuador een rechtszaak die ze hadden aangespannen tegen de regering. Die wilde hun land verkopen om olie en gas te exploiteren. De rechters oordeelden dat de overheid de Waorani niet zorgvuldig geconsulteerd had en dat hun recht op zelfbeschikking geschonden was. De overwinning betekende een mijlpaal in de strijd van inheemse gemeenschappen in de verdediging van hun rechten en kan positief werken bij vergelijkbare rechtszaken.
