Een bijzonder boekje dat niet direct te classificeren is. Is Mudanza: een verhuisbericht van Alejandro Zambra (1975) poëzie of proza? In amper 26 bladzijden schept de Chileense schrijver een wereld, een momentum, die je als lezer wel aanvoelt, maar niet helemaal kunt vatten. In zes naamloze hoofdstukjes verhaalt de ik-persoon over ‘ze’, die hem aanspreken en hem wijzen op zijn donkere huidskleur. Maar ook vertelt hij over zijn geliefde, die naast hem ligt te slapen zonder dat ze dit weet.
Ook al is er weinig handeling in het gedicht, beweging is er volop. Gaat de ik-persoon weg, of blijft hij? En is er sprake van dwang?
Het knappe van Zambra is dat hij de lezer weet te intrigeren. Hoewel het taalgebruik verre van moeilijk is, prikkelt de dichter zijn publiek doordat de woorden en de zinnen wel binnenkomen, maar niet altijd even makkelijk te begrijpen zijn. Waar is de logica? Is er logica? Of is het een verhaal in meer overdrachtelijke zin?
Zambra is als schrijver ongekend populair in Chili en de rest van Latijns Amerika. Hij wordt gerekend tot ‘Bogotá 39’, een groep van 39 jonge schrijvers die als een nieuwe, veelbelovende generatie geldt. Van hen wordt verwacht dat ze de wereld laten zien dat hun literatuur meer is dan het ‘geijkte’ magisch realisme, waarmee de vorige generatie latino’s wereldwijd doorbrak.
Het is mooi dat Karaat, een kleine, sympathieke uitgeverij, een bescheiden werk als Mudanza uitgeeft. Het is (bijna te) klein, heeft nauwelijks een ‘rug’ zoals het een boek normaal gesproken betaamt, maar is tegelijkertijd charmant en waardevol. Voor de uitgever is dit het ‘nulnummer’ van een serie van dit soort werk(jes). Er volgen dus meer.
U moet zelf maar de proef op de som nemen; in een half uurtje heeft u het uit. Wellicht dient u het meerdere malen te herlezen. En of het nu proza of poëzie is? Schoonheid laat zich niet altijd benoemen.
Alejandro Zambra, Mudanza: een verhuisbericht, Uitgeverij Karaat, Amsterdam, 2011, ISBN 9789079770052, 26 pag., €4,95, vertaling: Luc de Rooy
