Vanaf het begin van de film ligt de sympathie van de kijker bij Ana, de negentienjarige en dove hoofdpersoon uit Brecha en el silencio, het speelfilmfilmdebuut van Venezolaanse broers en documentairemakers Luis en Andrés Rodríguez. De positie van Ana is alles behalve benijdenswaardig: als oudste van drie kinderen werkt ze dagelijks in de naaifabriek met haar moeder. Moeder Julia heeft vooral oog voor Antonio, haar man en de stiefvader van de kinderen. Hij kan niet van Ana afblijven, en haar leed blijft in tranen en stilzwijgen gehuld.
Ana valt niet alleen misbruik ten deel, ze wordt ook gebruikt door haar moeder. Die bekommert zich weinig om het gezin en laat Ana thuis voor het hele gezin koken en voor haar jongere broertje Manuel en tienerzusje Sofía zorgen. Opdat Julia lekker met haar man kan flikflooien. Het verbale, non-verbale en fysieke geweld maakt van Ana’s toch al beperkte omgeving een gevangenis van eenzame opsluiting. De wereld leeft en gaat grotendeels langs haar heen. Moeder Julia verbiedt Ana gebarentaal te leren, want dat is ‘voor apen’.
Het aantal dialogen is beperkt, maar de film is nergens stil. De muziek en sfeervolle achtergrondgeluiden zorgen voor een extra dimensie in het verhaal naast het visuele; juist omdat Ana doof is. De kijker wordt zich bewuster van haar wereld maar ziet en hoort uiteraard ook de rest daarbuiten, die grotendeels aan Ana voorbij gaat.
De thematiek van Brecha en el silencio is heftig: misbruik, eenzaamheid en verwaarlozing. Toch is de film niet nodeloos zwaar en brengt het eigenlijk een verhaal van hoop en kracht, als Ana op gegeven moment de kracht vindt om het heft in eigen handen te nemen. De verloren onschuld wordt juist door de subtiliteit indringend belicht en aan de horizon gloort hoop. De Rodríguez broers brengen met veel gevoel een emotioneel gehandicapt gezin in beeld.
Brecha en el silencio | Luis & Andrés Rodríguez | Venezuela | 2012 | 90 minuten | Spaans gesproken | Engels ondertiteld
Brecha en el silencio is van 7 tot en met 12 mei te zien op het Latin American Film Festival in Utrecht.
